шәкли фәһем

автор: шәкли фәһем

• сентябрь 16, 2006

  Papanıñ İslamnı kimsetkän süzlärenä möselman dönyasında qarşılıq köçäyä

  Rim papası Benedict 16nçınıñ İslamnı kimsetkän süzlärenä möselman dönyasında qarşılıq köçäyä. Protest çaraları Fransiä, Ğiraq, Söğüd Ğäräpstanı, Mısır, Paqstan, İndoneziädä ütte. Şimbä könne İordannıñ könbatış yarında ike çirkäwgä ut bombaları atıldı. Xättä Quşma Ştatlarda çığa torğan New York Times gäzite papanı äytkän süzläre öçen ğafu ütenergä çaqırdı. Närsä äytte soñ ul?

• сентябрь 15, 2006

  Papanıñ Cihad turındağı süzlärenä möselman dönyası tänqit belderä

  Rim papasınıñ İslamğa qağılışlı äytkän süzlärenä qarata möselman citäkçeläre kisken tänqit belderä. Şuşı atnada Germaniädä yasağan çığışında Benedict 16nçı Vizantia imperatorınıñ "Möxämmät päğämbär dönyağa yawızlıq häm keşeleksezlek alıp kilde, üz dinen qılıç belän tarattı" digän süzlären sitat itep kiterde. Möselman citäkçeläre monı İslamnı räncetü dip atadı häm papanı ğafu ütenergä çaqıra.

• сентябрь 14, 2006

  Rusiäneñ Üzäk Bank räsmie atıp üterelde

  Rusiäneñ Üzäk Bank räise urınbasarı Andrei Kozlov, aña yasalğan höcümnän soñ berniçä säğät ütügä, atnakiç irtäsendä xastaxanädä wafat buldı. Tikşerüçelär monı yallap üterü dip bäyäli häm bankirnıñ eşçänlege belän bäyli. Andrei Kozlov Rusiäneñ "qarañğı" bank sistemasında tärtip urnaştıru belän şöğellängän bulğan.

• сентябрь 13, 2006

  "Bezneñ Ukraina"da tarqalu däwam itä

  Ukrainada prezident taraflı "Bezneñ Ukraina" blogında koalitsiä xökümätenä kerü-kermäw mäsäläsendä büleneş däwam itä. Bloktağı tağın ber firqä premier Yanukoviç koalitsäsenä kermiçä oppozitsiägä kitüen belderde. Şuşı täräqqiät prezident Yuçenko xakimiäten tağı da qaqşatamı?

• сентябрь 12, 2006

  Bush: Amerika sivilizatsiä öçen suğışa

  Uzğan töndä Quşma Ştatlar prezidentı George Bush 11 Sintäber höcümnäreneñ 5 yıllığı uñayınnan amerikan televideniesendä yasağan çığışında terrorğa qarşı suğışnı sivilizatsiä öçen köräş dip atadı. Amerikanıñ Yaqın könçığışta demokratiä tözü niäten iskärtep ul, Ğiraqta tulı demokratiä häm tınıçlıq urnaşmıy torıp annan ğäskärlärne çığarmasqa wäğdä itte.

• сентябрь 11, 2006

  Amerika 9/11neñ 5 yıllığın iskä ala

  5 yıl elek Quşma Ştatlarğa bulğan terror höcümnäre näticäsendä berniçä säğät eçendä 3 meñgä yaqın keşe häläk buldı. AQŞ prezidentı George Bush urlanğan oçqıçlar töşkän här urınğa barıp amerikan xalqına möräcäğät itergä cıyına.

• сентябрь 09, 2006

  İrannıñ elekke prezidentı Washington belän Tährannı aňlaşuğa çaqıra

  Ğäyre-räsmi säfär belän Quşma Ştatlarğa kilgän İrannıñ elekke prezidentı Möxämmät Xattami Washington belän Tähran arasında yanawlar telendä söyläşüne tuqtatırğa çaqırdı. 1979 İslam inqilabınnan birle Xattami Quşma Ştatlarğa ayaq basqan iñ yuğarı İran räsmie buldı.

• сентябрь 07, 2006

  Osama bin Laden belän tanış bulğan keşe xäzer normal tormış belän yäşärgä teli

  Dönyada iñ ezlängän keşelärneñ berse Osama bin Laden belän yaqınnan tanış buluçılar bu turıda söylärgä bik yaratmıy. Şundıy keşelärneñ berse radiobızda xätiräläre belän urtaqlaşırğa buldı. Oçuçı Xisam Äl-Ridi bin Laden belän 80-nçe yıllarda Paqstanda tanışqan. Distä yıldan Afrikada Äl-Qaidä oçqıçın cimerep qaçqan. Soñraq Quşma Ştatlarda Äl-Qaidä östennän tanıqlıq itsä dä, min Ladenğa mäñge bäyle bulıp qalırmın, di ul.

• сентябрь 06, 2006

  "11 Sintäber Putin äfändegä kötelmägän büläk buldı"

  2001 yılnıñ 11 sintäberendä Quşma Ştatlarğa bulğan höcümnär Amerikanıñ ğına tügel, Rusiäneñ dä säyäsäte üzgärüenä kiterde. Räsmi Mäskäw Çeçnädäge konfliktnı xalıqara terrornıñ ber öleşe dip atadı häm terrorğa qarşı koalitsiägä quşıluın belderde. 5 yıl ütte, bu säyäsät nindi näticä kiterde?

• сентябрь 05, 2006

  Çeçnäme, Noxçiçöme? Alxanov respublika atamasın üzgärtergä täqdim itä, Qadırov – qarşı

  Çeçnä prezidentı Alu Alxanov respublika atamasın üzgärtergä täqdim itä. Bu täqdimen ul düşämbedä Peterburda Rusiä-ğäräp şurası utırışı qısalarında yasadı. Alxanov fikerençä, "Çeçnä" süze çeçen telendä kilbätsez yañğırıy, ul respublikanı "Noxçiçö" dip atarğa täqdim itä. Çeçnä premier-ministrı Ramzan Qadırov bu täqdimgä qarşı çıqtı. İsem alıştıru niäte artında närsä yata?

• сентябрь 04, 2006

  Kondopoga: urıslar çeçennarnı şähärdän quırğa taläp itä

  Karel respublikasınıñ Kondopoga şähärendä urıs millätennän bulğan cirle xalıq belän Kavkazdan kilgän eşquarlar arasında inde berniçä kön çualışlar bara, kilgän xäbärlärgä qarağanda, ülüçelär dä bar. Atna axırında urıs yäşüsmerläre çeçennar totqan kibetkä ut törtän, alarnı şähärdän quırğa taläp itkän.

• сентябрь 01, 2006

  Dönya başqalaları Tähran cawabına reaksiä belderä

  İrannıñ uran bayıtunı tuqtatu taläbenä buysınmawına qarata dönya xökümätläre törle reaksiä belderä. Quşma Ştatlar şunduq tänqit belderep İranğa çikläwlär kertü ixtimalı turında uylana başlasa, Yewropa illäre häm dä Rusiä Tähran belän söyläşülärne däwam itergä çaqıra.

• август 31, 2006

  Beslan: ike yıldan soñ qayğı äle dä tirän, faciğä kiçergän şähär aqrınlap añına kilä

  2004 yılnıñ 1 Sintäberendä Tönyaq Osetiäneñ Beslan şähärendä 1100-läp bala, ata-ana, uqıtuçılar mäktäptä totıq itep alındı. Faciğä ike könnän soñ höcüm belän tämamlandı, näticädä 330dan artıq keşe häläk buldı, yartısınnan kübräge balalar. İke yıl elek qotıçqıç qayğı kiçergän Beslan şähäre bügen niçek yäşi?

• август 30, 2006

  Xasavyurt kileşüenä 10 yıl tuldı. Ul nindi miras qaldırdı?

  1996 yılnıñ 31 Awgustında Rusiä belän Çeçen wäkilläre arasında ut tuqtatu turında kileşü imzalandı. Xasavyurt kileşüe digän isem alğan bu dokument berençe Çeçen suğışına noqta quydı. Soñraq Boris Yeltsin belän Aslan Masxadov arasında zurraq kileşü imzalandı. Ämmä Çeçnäneñ bäysezlek mäsäläse xäl itelmi qaldı. Çeçnädä ikençe suğış başlandı.

• август 29, 2006

  Beslan mäktäbendä berençe şartlawnı kem başqarğan? Yaña bäysez xisap

  1 Sintäberdä Beslan faciğäsenä 2 yıl tula. Düşämbedä Rusiä matbuğatında Duma deputatı, ğalim Yuri Savelyevnıñ şuşı faciğä turında möstäqil xisabı dönya kürde. Räsmi qaraştan bik nıq ayırılıp torğan bu xisap zur şaw-şuğa säbäp buldı. Beräwlär, bigräk tä räsmi añlatmağa ışanmawçılar, anı xuplap qarşı alsa, ikençelär tänqit belderä.

• август 28, 2006

  Libanda tınıçlıq köçlären xästärläw maqsatında Annan Bäyrutqa kilde

  Düşämbedä Berläşkän Millätlär general sekretare Kofi Annan Yaqın könçığış säfären başlap Bäyrutqa kilde. Liban räsmiläre belän söyläşülär üzägendä bu ildä BMOnıñ tınıçlıq köçlären urnaştıru mäsäläse tora. Soñraq Annannıñ İzrail, Fälästin, Süriä häm dä İranğa baruı qaralğan.

• август 24, 2006

  Astronomiä: Küktä 8 planet qaldı, Pluto "kärlägä" äylände

  Närsä ul Pluto? Qoyaş sistemasında niçä planeta bar? Bu sorawlarğa soñğı waqıtqa qädär ğalimnär dä tögäl cawap birä almadı. Şuşı mäsäläne xäl itü öçen alar bu könnärdä Pragağa cıyıldı.

• август 24, 2006

  İran atom krizisı xäzer qaysı yuldan kiter?

  Quşma Ştatlar, İrannıñ xalıqara täqdimnärgä birgän cawabı Berläşkän Millätlär quyğan taläplärgä turı kilmi, dip belderde. Berük waqıtta Washington Tährannıñ cawap xatın centekläp öyränäçägen äytte. İrannıñ atom programması tiräsendäge krizis xäzer qaysı taba kiter?

• август 23, 2006

  Mäskäw bazarında şartlawnı "taqırbaşlar" oyıştırğan

  Bügenge matbuğat küzätüen 21 Awgustta Mäskäw bazarında bulğan şartlaw turındağı yazmalardan tupladıq. Gäzitlär yazuınça, berençe tikşerülär sensatsion näticälär kitergän.

• август 22, 2006

  Ni öçen İtalia Libandağı Tınıçlıq Köçläre belän citäkçelek itergä rizalıq birgän?

  İtaliä Könyaq Libandağı Tınıçlıq Köçlären citäklärgä rizalıq birgän. Baştaraq bu wazifanı Fransiä alır dip kötelgän ide. Ni öçen näq menä İtaliä şuşı cawaplı eşkä alınırğa buldı soñ? Şuşı häm başqa sorawlar belän bez İtalia parlamentınıñ Tışqı bäyläneşlär komitetı başlığı kiñäşçese Raffaele Matarazzo''ğa möräcäğät ittek.

дәвам